مومبای در یک نگاه:

- مرکز ایالت ماهاراشترا و پایتخت اقتصادی هند،

- وسعت: 475 کیلومتر مربع،

- دمای هوا: بین 15 تا 38 درجه سانتی گراد،

- میزان بارندگی در سال: بیش از 2200 میلی متر،

- ماه‌های بارندگی: ژوئن، ژوئیه، و اوت (خرداد، تیر، و مرداد)،

- میزان متوسط رطوبت: 75-70 درصد،

- جمعیت: بیش از 22 میلیون نفر،

- ایالت های همجوار: گجرات و مادیا پرادش در شمال، آندرا پرادش و کارناتاکا در جنوب شرقی، گوا در جنوب و ایالت چاتیسگر در شرق،

- ادیان: تنها شهر هند با تنوع تمامی ادیان موجود در هند: هندو، مسلمان، بودائی، مسیحی، جین، زرتشتی.

 معرفی:

مومبای مرکز ایالت ماهاراشترا است. نام شهر از «مومبادوی»، یکی از الهه‌های زن آیین هندو گرفته شده و به معنای محافظ و پشتیبان است. این نام در سال های استعمار انگلیس به «بمبئی» به معنای خلیج خوب تغییر نام داده بود که در سال 1995 به نام قدیمی خود بازگردانیده شد. واژه «ماهاراشترا» نیز با ریشه سانسکریت از دو لغت «ماها» به معنی بزرگ و «راشترا» به معنی ایالت مشتق شده است.

 این شهر دارای 3 فصل می‌باشد:

- تابستان (فروردین تا اوایل خرداد)،

- فصل بارندگی‌های موسمی یا مانسون (اویل خرداد تا اوایل مهر توام با رطوبت زیاد) و،

- زمستان (اواخر شهریور تا اوایل اسفند که با توجه به هوای ملایم، این فصل بسیار توریستی است).

 این شهر بزرگترین بندر هند در ساحل غربی این کشور بوده و در واقع مرکز بانکداری، تجارت، مبادلات مالی، بازرگانی و صنعت کشتی سازی هند به شمار می آید.

مومبای در زمان حضور بریتانیا از اتصال 7 جزیره به یکدیگر به وجود آمد. در زمان حکومت بریتانیا بر هند، این شهر مرکز بخش های اداری و حکومتی انگلستان در شبه قاره به شماره رفته و از نظر انگلستان «دروازه هند» بود. تمرکز امور اقتصادی و تجاری در این شهر پس از استقلال هند نیز ادامه یافته و به عنوان شاهراه ارتباطی هند با ایران و جهان عرب اهمیت راهبردی خود را حفظ کرده است. از این روست که بسیاری از شهروندان هندی از ایالت های مختلف به امید فرصت های شغلی به این شهر مهاجرت می نمایند.

 وضعیت اقتصادی مومبای

- یک سوم سهم درآمد مالیاتی کشور، بیش از 50 درصد مالیات گمرکی، و یک پنجم مالیات بر تولید به مومبای اختصاص دارد،

- حدود یک ششم ارزش تولیدی کشور متکی به این شهر است،

- دفتر اصلی بازار سهام هند که یکـی از قدیمی ترین و بزرگترین بازارهای بورس سهام هند به شمار می رود در مومبای واقع شده است،

- بیش از 9000 شرکت در خرید و فروش سهام هند حضور دارند که اکثریت آنها در مومبای مستقر هستند،

- بخش بیش از 50 درصد تردد دریایی کل هند در بندر مشهور جواهر لعل نهرو تراست مومبای صورت می‌گیرد.

- چهار اسکله تخلیه و بارگیری نفت خام وجود دارد.

- فرودگاه بین المللی مومبای دومین فرودگاه بزرگ از لحاظ تعداد مسافران پس از فرودگاه دهلی بوده و سالانه بیش از 40 میلیون مسافر داخلی و خارجی را پذیراست. بخش بار هوایی فرودگاه توانایی جابجایی 300 هزار تن متریک در سال را دارد.

- این شهر از مهم ترین مراکز تجارت الماس به شمار می رود تا جایی که 80 درصد الماس هایی که در ایالت گجرات تراش داده می‌شوند برای فروش و صادرات به مومبای می رسد.

- صنعت فیلم هند تا حدود زیادی در مومبای متمرکز بوده و سهم عمده ای از تولیـــد سالانه 900 فیلم در مرکز سینمایی آن موسوم به بالیوود (Bombay+Hollywood) انجام می‌شود.

جاذبه‌های توریستی شهر

- دروازه هند

یکی از بناهایی است که توسط بریتانیایی‌ها به منظور ورود ملکه وقت بریتانیا به هند بنا گردیده است. سنگ بنای آن در 21 مارس 1913 توسط لرد سیدنهام گذارده شده و در 1927 کامل گردید.

- موزه پرنس ولز (شیواجی)

این موزه بین سالهای 1904 و 1914 بنا گردید که در اثنای جنگ جهانی اول به عنوان بیمارستان مورد استفاده قرار گرفت. معماری بنا به سبک گوتیک و از سنگ بازالت ساخته شده است. این بنا در میان باغ زیبائی تأسیس گردیده است که پس از مسافرت پرنس ولز در 1905 به هند به این نام خوانده شده است.

- موزه ویکتوریا

در سال 1862 قطعه زمینی به مساحت 15 هکتار در منطقه کولابا جهت احداث باغ ویکتوریا اختصاص داده شده و در نوامبر 1872 به روی عموم مردم گشوده شد. از آن زمان تاکنون 7 هکتار دیگر نیز به این باغ ها اضافه شده است. این مجموعه دارای معماری منحصر بفرد و زیبایی می‌باشد.

- ساختمان دانشگاه مومبای

در نزدیکی دادگاه عالی واقع شده و از شاهکارهای معماری سبک گوتیک در مومبای است. قسمت کتابخانه و برج ساعت آن که نمونه کوچکی از بـــــرج «بیگ بن» لندن است از جاذبه‌های این دانشگاه می‌باشد.

- غارهای الفانتا

غارهای الفانتا در جزیره ای به همین نام به فاصله ای حدود 45 دقیقه در جنوب مومبای واقع شده که از طرف یونسکو به عنوان میراث فرهنگی اعلام شده است.

- مقبره حاجی علی

یکی از بناهای زیبای معماری اسلامی است که مقبره یکی از صوفیان مسلمان به همین نام را در خود جای داده و مرکز زیارتی عموم مردم به ویژه مسلمانان بشمار می رود.

تهیه و تنظیم، شهریور 1402