در میان بسیاری از روش‌های زیست سنجی (بیومتریک) موجود، شناسایی مبتنی بر اثر انگشت قدیمی‌ترین تکنیکی است که با موفقیت در حوزه‌های مختلف کاربرد پیدا کرده است. هر شخص دارای اثر انگشت منحصر به فرد، تغییرناپذیر، و غیرقابل انکار است. اثر انگشت از یک سری برجستگی و شیارها روی سطح انگشت ساخته شده است. منحصر به فرد بودن اثر انگشت را می‌توان با الگوی برجستگی‌ها و شیارها و همچنین نقاط ریز مشخص کرد.

روش های شناسایی در تمدن‌های اولیه:

در تمدن‌های پیشین، از علامت گذاری و حتی ایراد زخم، ضرب و جرح برای علامت گذاری مجرمان به کار گرفته می‌شد. رومی‌ها از سوزن خالکوبی برای شناسایی و جلوگیری از فرار سربازان مزدور استفاده می‌کردند. در فرهنگ عربی، دزد از دستی که مرتکب دزدی شده بود، محروم می‌شد.

اولین سابقه ایرانیان در کاربرد اثر انگشت:

در ایران قرن چهاردهم برگه‌های رسمی دولتی مختلف دارای اثر انگشت بودند. اسامی آن دسته از مقامات دولتی که برای اولین بار از تکنیک شناسایی اثر انگشت در ایران استفاده کردند، مشخص نیست. البته لازم به ذکر است که اداره ایران در قرن چهاردهم بر عهده سلطان خدابنده اولجایتو (1304-1316)، سلطان سعید بهادر (1316-1335) از سلسله ایلخانی، و حاکمان مختلف سلسله مظفری (1314-1393) بود.

خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی (1247-1318) پزشکی بود که مشاهده کرد هیچ دو اثر انگشتی دقیقاً شبیه هم نیستند. خواجه رشید الدین فضل الله در کتاب معروف خود یعنی «جامع التواریخ» در مورد روش شناسایی افراد از روی اثر انگشت اظهار نظر کرده و می نویسد: «تجربه نشان می دهد که هیچ دو نفری انگشتان دقیقاً یکسان ندارند».

خواجه رشید الدین پزشک، مورخ، نویسنده محقق و سیاستمدار ایرانی بود که از سال 1298 تا زمان مرگش در 1318 در سمت وزیر خدمت کرد. براساس شواهد موجود، خواجه رشیدالدین به احتمال زیاد اولین ایرانی آشنا به روش های زیست سنجی و معرفی کننده تکنیک علمی قدیمی اثر انگشت بوده است.